Τα Αρκτικόλεξα ήρθαν
για να μας τυραννούν, γιατί υποχρεωτικά
πρέπει όλοι μας να τα γνωρίζουμε και
χωρίς αυτή τη γνώση είμαστε …χαμένοι!
Αρκτικόλεξα
ονομάζονται οι λέξεις που σχηματίζονται
από τα αρχικά των λέξεων μιας φράσης,
π.χ. Ο.Τ.Ε (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών
Ελλάδας), Ε.Ο.Τ. (Ελληνικός Οργανισμός
Τουρισμού). Τα πιο συνηθισμένα ελληνικά
αρκτικόλεξα είναι: Α.Ε. = Ανώνυμη
Εταιρεία, Δ.Ε.Η. = Δημόσια Επιχείρηση
Ηλεκτρισμού, Δ.Σ. = Διοικητικό
Συμβούλιο, Ι.Χ. = (αυτοκίνητο) Ιδιωτικής
Χρήσης, Ε.Ε. = Ευρωπαϊκή Ένωση, Ε.Κ.Α.Β.
= Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας, Ε.Μ.Υ.
= Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, Η.Π.A.=
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Ι.Κ.Α. =
Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ο.Η.Ε. =
Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, Φ.Π.Α. =
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας κ.ά. Τα λέμε
επίσης Ακρωνύμια ή και Ακρώνυμα.
Ως συνέχεια στην
τυραννία μας αυτή προσθέσαμε από ανάγκη
και καινούργιες λέξεις όπως ΠΡΟΠΟ
(προγνωστικά ποδοσφαίρου) οι οποίες
έμειναν άκλιτες: του ΠΡΟΠΟ, τα ΠΡΟΠΟ
κ.λπ.
Ακρωνυμίες
ονομάζονται οι λέξεις που σχηματίζονται
από τις αρχικές συλλαβές των λέξεων που
αποτελούν μια φράση. Μερικές
συνηθισμένες ακρωνυμίες στα Ελληνικά
είναι: ΕΛ.ΤΑ. = ΕΛληνικά
Ταχυδρομεία, ΕΛ.ΑΣ. = ΕΛληνική
Αστυνομία, κ.ά.
Τα βιβλία της
Γραμματικής για όλα αυτά λένε: Μερικές
συχνές λέξεις γράφονται για συντομία
κομμένες και λέγονται Συντομογραφίες,
και αναφέρουν περίπου 20 με 30 τέτοιες
λέξεις: κ = Κύριος/Κυρία, μ.μ.=μετά το
μεσημέρι, λ.χ.=λόγου χάρη, ΥΓ=
υστερόγραφο, ΒΔ=βορειοδυτικός κ.ά.
Όλα αυτά γράφονται στην αρχή του
20ού αιώνα, χωρίς να γνωρίζουν πως
τέτοιες λέξεις θα μας
καταπνίξουν τον 21ο αιώνα.
Αυτό ακριβώς διαπιστώνουμε στον γραπτό,
αλλά και στον προφορικό μας λόγο και το
τσουνάμι αυτό έκανε πολλές φορές την
ανάγνωση όντως άχαρη, γιατί δεν
καταλαβαίνεις το τι διαβάζεις και έχουν
αλλοιώσει τη γλώσσα μας μέχρι
ανησυχητικό σημείο. Φαίνεται όμως πως
αυτός είναι ο φόρος της προόδου μας.
ΚΑΙ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ Η ΙΔΙΑ
ΤΥΡΑΝΝΙΑ
Στα Αγγλικά νιώθω πως
το μαρτύριο είναι πολύ πιο σοβαρό. Ακούς από
το ΑΒC,
ραδιόφωνο και τηλεόραση, αλλά διαβάζεις και
στις εφημερίδες ή βιβλία:
The lecture on the
Colonial WASPs will be given at the PLT.
΄Η και :
You’ll need your PIN to use
your card at the ATM. Αναγνωρίζεις
πως είναι Αγγλικά, αλλά δεν καταλαβαίνεις το
τι λέγεται εάν δεν έχεις εξοικιωθεί με τα
ακρωνύμια αυτά.
Επιπλέον οι αγγλόφωνοι
τα έχουν ονομάσει αυτά ελληνοπρεπώς
Acronyms.
Άλλη δυσκολία για αυτούς. Το μαρτύριο έχει
καταλήξει να είναι και μία…πανδημία=pandemic!
Τα βιβλία Γραμματικής λένε:
Some acronyms have become
regular words, όπως
τα PINs,
ATMs,
WASPs,
εδώ το βάλαμε και στον Πληθυντικό!
(Και
οι διευκρινήσεις τους:
WASP
- White Anglo-Saxon Protestant,
PLT – Public
Lecture Theatre, PIN - Personal
Identification Number, ATM - Automatic
Teller Machine).
ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ
Με πολύ απλά λόγια θα
λέγαμε πως η γλώσσα είναι συνδεμένη με τη
σκέψη. Βλέπουμε κάτι και για να αναφερθούμε
σε αυτό χρειαζόμαστε να το ονομάσουμε. Μόλις
του δώσουμε ένα όνομα τότε μόνο αυτό το κάτι
υπάρχει. ΄Οσο πιο πολλές λέξεις έχουμε τόσο
πιο πλατιά είναι η σκέψη μας. Καταλαβαίνουμε
πως ο ορίζοντας της σκέψης μας ορίζεται μόνο
με τις λέξεις μας. Διαπιστώνουμε όμως πως η
σκέψη μας τρέχει τόσο πολύ που οι λέξεις
ποτέ δεν θα τη φτάσουν, γιατί όσες λέξεις
και να φτιάξουμε, ποτέ δεν θα μπορέσουμε με
αυτές να πλησιάσουμε τη σκέψη
και στη συνέχεια θα μείνουμε στην προσπάθεια
μόνο.
Στη γλώσσα μας για να
προεκτείνουμε τη σκέψη μας κάναμε τις
σύνθετες λέξεις και με αυτές
συμπεριλαμβάνουμε περισσότερο χώρο, έκταση,
ύψος, βάθος, μάκρος κ.λπ., όπως
ηλεκτροεγκεφαλογράφημα έγινε
ECG
και το «δεσοξυριβοζονουκλεϊνικό»
οξύ αποδόθηκε ως DNA. Εδώ
βλέπουμε πως τα ακρώνυμα
ECG
και
DNA
μας εξυπηρετoύν ευκολότερα και καλύτερα,
αλλά με αυτό τον τρόπο καταργούμε τις
λέξεις!
ΠΑΙΔΕΙΑ ΛΕΞΕΩΝ
Φαίνεται όμως πως η
παιδεία αναπτύσσει και το λόγο και τη σκέψη.
Μια αναπτυγμένη γλωσσικά
παιδεία διευκολύνει τη σκέψη, γιατί
ετοιμάζει πρότυπα για να μπουν μέσα σε αυτά
τα νοήματα. Αυτός είναι ο λόγος που έχουμε
τόσες σύνθετες λέξεις.΄Ετσι ντύνουμε λεκτικά
τα νοήματά μας και η παιδεία προχωράει. Μία
φτωχή γλώσσα όμως, είναι επόμενο να έχει και
φτωχή σκέψη.
Εδώ να αναφέρουμε πως
και τα Μαθηματικά χρειάζονται σκέψη και
επιπλέον πως οι αριθμοί είναι μία γλώσσα του
μυαλού και οι αριθμοί είναι μία συμπυκνωμένη
σκέψη με σύμβολα. Το πυθαγόρειο θεώρημα το
γράφουμε
γ 2 + β 2 = α 2
{\displaystyle {\gamma }^{2}+{\beta
}^{2}={\alpha }^{2}} α2=β2+γ2,
(όπου β και γ τα μήκη των δύο κάθετων
πλευρών και α το μήκος της υποτείνουσας).
Για να γράψω την εξίσωση αυτή με λόγια ίσως
χρειαστώ μία ολόκληρη σελίδα. Η οικονομία
αυτή μας έφερε τα σημερινά ακρωνύμια και πώς
να τα μάθει και να τα
θυμάται κανείς όλα;
Και ενώ η επιστήμη
προχωράει μας γεμίζει νέες ακρωνυμίες που
πολλαπλασιάζονται κάθε μέρα και ιδίως σήμερα
στην ψηφιακή μας εποχή – όπως όλοι μας
διαπιστώνουμε - κατάντησαν όντως μία
επιβεβλημένη γλωσσική τυραννία που όλοι μας
τη ζούμε και βλέπουμε πως το μέλλον είναι
αυτό. Θα μιλάμε με κωδικές «λέξεις»!
ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΟ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΑΚΡΩΝΥΜΙΕΣ ΜΑΣ
Τον περασμένο Μάρτιο
έφτασε η ασθένεια του
καταραμένου Κορωνοϊού και οι επιστήμονες για
όλους τους παραπάνω λόγους τον ονόμασαν
ελληνοπρεπώς COVID-19,
δίνοντάς του και Πιστοποιητικό Γεννήσεως.
Επίσης πριν από δυο βδομάδες από τη
Μιννεάπολη των ΗΠΑ η νέα κίνηση για τα
δικαιώματα των Αφρικανοαμερικανών με τις
λέξεις Black Lives
Matter (Οι ζωές των
μαύρων αξίζουν), έγινε μία παγκόσμια
πασίγνωστη ακρωνυμία
BLM!
(Μπιελέμ), συνάμα και η νεότερή μας
παγκόσμια λέξη με πολύ μέλλον!