ΤΟΥ ΘΩΜΑ Γ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Στη Μελβούρνη υπάρχουν πάμπολλες χριστιανικές Εκκλησίες, όπως Church of England, Uniting Church, καθολικές και κάθε άλλου δόγματος. Αν προσέξετε στους κανονικούς τίτλους αυτών των Εκκλησιών, θα δείτε ότι συνήθως ονομάζονται Parish of Essendon, Parish of Donvale κ.ά.

Ποιος τις έχρισε, τις αναγόρευσε και τις ανακήρυξε Parishes; Οι ιερείς τους όταν αρχίζουν να κηρύττουν, συνήθως, προσφωνούν το ακροατήριό τους: «My dear parishioners!». Πολύ λίγοι γνωρίζουν ποιος τους έχρισε έτσι, ήτοι τους άλειψε με το άγιο μύρο, και τους ονόμασε με αυτές τις αγαπητές τους λέξεις: Parish και Parishioners. Μυστήριες λέξεις και μεγαλύτερο μυστήριο να ανήκεις σε αυτές. Η ζωντανή και λειτουργική ελληνική γλώσσα τούς χάρισε το όνομά τους.

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Οι προθέσεις στην ελληνική γλώσσα είναι εκείνα τα μικρά, αλλά δυναμικά εκφραστικά στοιχεία που δίνουν χρώμα και ζωντάνια όταν συζευχθούν με άλλες λέξεις. Η παραγωγική τους γονιμότητα φαίνεται αυθωρεί (=αμέσως, την ίδια στιγμή). Ας υπενθυμίσω εδώ μερικές από αυτές: κατά, μετά, παρά, αντί, και περισσότερο τις αρχαίες μας: δια, εκ/εξ, εν, επί, προ, υπέρ, υπό, συν και άλλες. Έτσι έχουμε τις σύνθετες λέξεις μας: διάθεση, έκθεση, υπόθεση, πρόθεση, έκκληση, σύνθεση και χιλιάδες άλλες.

Ο οίκος σημαίνει το σπίτι, η οικία και μεταφορικά η πόλη, η πατρίδα. Ο οίκος ενώθηκε με μερικές από αυτές και έτσι έχουμε: από+οίκος = άποικος = αυτός που φεύγει από το σπίτι του και χτίζει σπίτι αλλού. Έτσι έγινε η αποικία κ.ά. Έποικος = επί+οίκος = αυτός που έρχεται από αλλού και εγκαθίσταται σε κατοικημένη περιοχή. Εμείς που ήρθαμε εδώ είμαστε έποικοι. Κατά τον ίδιο τρόπο έγιναν και οι λέξεις μας: κάτοικος, μέτοικος, περίοικος, σύνοικος, ένοικος. Τέλος, αυτός που πήγε σε ξένη χώρα και προσκολλήθηκε σε αυτήν και δίπλα εκεί (=παρά) έκανε το σπίτι του ονομάστηκε πάροικος = αυτός που κατοικεί κοντά σε κάποιον = ο γείτονας. Το σύνολο, αλλά και η οργάνωση, η κοινότητα ομοεθνών που κατοικούν σε ξένη Πόλη ή και σε ξένη χώρα ονομάστηκε ΠΑΡΟΙΚΙΑ. Αυτός που έχει σχέση με την παροικία λέγεται παροικιακός. Το ρήμα έγινε παροικώ και το άλλο ουσιαστικό είναι η παρoίκηση.

ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΠΑΡΟΙΚΙΑ

Η λέξη πάροικος χρησιμοποιείται από τα αρχαία μας χρόνια. H αρχαία μας και σημαντική ποιήτριά μας, Σαπφώ, τον 7ο αιώνα π.Χ. χρησιμοποιεί τη λέξη στα σπουδαία ποιήματά της.

Στη Μελβούρνη έχουμε σήμερα την ελληνική παροικία, την εβραϊκή και τόσες άλλες. Την μνημονεύουμε πολλές φορές ως η ελληνική παροικία της Μελβούρνης. Επίσης, για να περιγράψουμε τους εαυτούς μας ότι ανήκουμε σε αυτή, δημιουργήσαμε ένα νεόδμητο νεολογισμό το συμπάροικο και το θηλυκό έγινε η συμπάροικος, γιατί το αυτί μας δεν το δέχεται ως η συμπάροικη που είναι το σωστό. Εσείς τι λ’έτε;

Σήμερα εμείς όμως δεν είμαστε προσωρινοί κάτοικοι, έχουμε τα ίδια δικαιώματα με όλους τους κατοίκους της Αυστραλίας. Ούτε μετανάστες πλέον δεν είμαστε γιατί ανήκουμε σε αυτή τη χώρα και είμαστε μόνιμοι κάτοικοι – όπως όλοι οι Αυστραλοί, ούτε μέτοικοι δεν είμαστε όπως στην αρχαία Αθήνα. Τα μόνα ενωτικά στοιχεία της ελληνικής παροικίας που μάς έμειναν είναι η κοινή καταγωγή, οι παραδόσεις μας και ιδίως η Ελληνική γλώσσα. Όλα αυτά μας κατατάσσουν σε μια κατηγορία όχι ως αυστραλιώτες Έλληνες –όπως οι ιταλιώτες ή αιγυπτιώτες Έλληνες – αλλά είμαστε ελληνόγλωσσοι Αυστραλοί. Μεγάλο χαρακτηριστικό η γλώσσα που μάς κρατάει κοντά της και μαζί της συμπορευόμαστε. Το θέμα μας ήδη έγινε κοινωνικό, γλωσσικό και πολιτισμικό. Πρέπει να εφεύρουμε μία νέα λέξη για να μας περιγράφει σωστά. Ζητείται νέος Νουνός. ΄Ολοι ευπρόσδεκτοι.

Η ΠΑΡΟΙΚΙΑ ΕΓΙΝΕ PARISH

Η ελληνική λέξη παροικία έγινε στα Λατινικά Paroecia. Κρατήθηκε εδώ η ελληνική ορθογραφία. Την πήραν οι Γάλλοι και την έγραψαν paroisse, χωρίς να γνωρίζουν τα συστατικά τής λέξης. Οι Άγγλοι –στα μέσα Αγγλικά τους– την έγραψαν parische και μετά την Αναγέννηση την απλοποίησαν σε Parish (Προφ. Πάρις με παχύ τελικό Σ).
Όλα τα αγγλόφωνα λεξικά το λένε: From Greek Παροικία=a neighbourhood, hence an ecclesiastical district=Μία γειτονιά, μία εκκλησιαστική περιοχή. Εξηγούνε περαιτέρω: Πάροικος = neighbouring from παρά=near and οίκος=house.

Παρήγαγαν και άλλες λέξεις: Parishioner = πάροικος, αλλά και άλλες όπως: parochial = ενοριακός, περιορισμένος καθώς επίσης αυτός που έχει μόνο τοπικό χαρακτήρα. Τέλος το στενόκαρδο τοπικιστικό πνεύμα ελληνοπρεπώς το βάπτισαν Parochialism! (Παροικιασμός;)

ΠΩΣ ΜΕΓΑΛΩΣΕ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΙΚΙΑ!

Υπολογίζεται ότι οι Έλληνες της Διασποράς είμαστε γύρω στα πέντε εκατομμύρια. Σύμφωνα με το ΣΑΕ, «λειτουργούν σήμερα 115 Κοινότητες και 302 Σύλλογοι» στην ελληνική παροικία της Αυστραλίας. Όσο για parishes (ας τις πούμε ενορίες), αυτές θα μετριούνται σε χιλιάδες.

Αυτή είναι η γέννα της παροικίας!