Ονομάζομαι
Βαρβάρα Gkempiaou, η μητέρα μου είναι Ελληνίδα
και ο πατέρας μου Αιθίοπας. Μεγάλωσα και
σπούδασα στην όμορφη Ελλάδα. Βρέθηκα στην
Αιθιοπία για πρώτη φορά μετά τον θάνατο του
πατέρα μου, πριν από περίπου 15 χρόνια,
ανακαλύπτοντας στα προσωπικά του αντικείμενα
έναν ''αδελφό από άλλη μητέρα'', του οποίου
αγνοούσα την ύπαρξη. Το σοκ ήταν μεγάλο!
Η ανακάλυψη
αυτή έφερε τα πάνω κάτω στην ζωή μου. Ήθελα να
ταυτιστώ με την Αιθιοπία. Το χρώμα του δέρματος
μου, η διαφορετικότητα μου, το μπούλινγκ
(bullying) και η συμπεριφορά που βίωσα εν μέρει
τα χρόνια εκείνα, όπου δεν υπήρχαν μαύρα παιδιά
στην Ελλάδα, ήρθαν να σβηστούν. Είχα ανακαλύψει,
σε μια μόλις ημέρα, την καινούργια μου χώρα, μια
νέα οικογένεια και μία πλήρη αποδοχή. Δεν ήταν
και λίγο !
Ταξίδεψα για πρώτη
φορά στην δεύτερη (!) πατρίδα μου, για να βρω
και να γνωρίσω τον άγνωστο αδελφό μου. Τελικά
τον βρήκα, οπότε άρχισα να πραγματοποιώ συχνά
ταξίδια και να συνδέομαι μαζί του, την
οικογένεια του, τους Αιθίοπες, την κουλτούρα και
τον πολιτισμό τους. Αργότερα, αποφάσισα να
γυρίσω και να ζήσω στην Αιθιοπία.
Πήγα στην Αιθιοπία
και μετά από ένα χρονικό διάστημα, αποφάσισα
να ξεκινήσω μόνη μου, έναν μεγάλο περίπατο,
ακολουθώντας μέρος της διαδρομής του μεγαλύτερου
ρήγματος της Αφρικής, του Rift Valley, ήταν μία
κίνηση ελευθερίας. Το ταξίδι αυτό
πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017 και
συγκεκριμένα τα Χριστούγεννα.
Η
Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Αιθιοπίας,
αποτελείται από 9 κύριες γεωγραφικές περιοχές με
δικές τους σημαίες, γλώσσες, ήθη-έθιμα,
φορεσιές, χορούς και κουζίνα. Οι γλώσσες των
φυλών της Αιθιοπίας είναι γύρω στις 84 και ίσως
περισσότερες, δεν πρόκειται για διαλέκτους κατά
την γνώμη μου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι γλώσσες των
νοτίων φυλών της Αιθιοπίας, όπου στα πλαίσια της
κατανόησής της, κάνω μια έρευνα για την συλλογή
και καταγραφή των λέξεων, ηθών-εθίμων, διατροφής
και χορών. Από την γλώσσα του σώματος μπορείς να
αναγνωρίσεις σε ποια φυλή ανήκει ένα άτομο.
Ένα τέτοιο
χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι Αφάρ, οι
οποίοι μιμούνται τον βηματισμό της καμήλας, μιας
και ζουν σε ερημικά εδάφη, όπως είναι η Σαχάρα.
Οι χοροί τους αποκαλύπτονται μέσα από τις
κινήσεις και τον βηματισμό της καμήλας. Στην
πραγματικότητα, για να περπατήσεις στην έρημο,
χωρίς να κουράζεσαι από την βαριά άμμο, πρέπει
να μιμηθείς τον βηματισμό τους. Φαίνεται από την
μέχρι τώρα ερευνά μου, οτι η γλώσσα τους έχει
διαμορφωθεί, ανάλογα με τις χιλιομετρικές
αποστάσεις στις οποίες βρίσκονται μεταξύ τους, ή
σε σχέση με ποιους είχαν ενώσει στο παρελθόν τα
βασίλειά τους. Η γλώσσα είναι όπλο και δεν θα
ήθελες ο εχθρός να την αναγνωρίζει.
Στην
διαδρομή, το κλίμα, το έδαφος και οι άνθρωποι
άλλαζαν, αλλά και εγώ μαζί τους. Συνάντησα
παιδιά στο δρόμο που έκαναν οτοστόπ για να πάνε
στο σχολείο τους, στα σπίτια τους και τα
παρέσυρα να περπατήσουν μαζί μου. Μου είπαν να
πάω στο χωριό τους, να γνωρίσω τις μαμάδες τους
και πήγα.
Είτε
φάντασμα είδαν οι γυναίκες, είτε εμένα, ήταν ένα
και το αυτό, έψαχναν για το που άφησα το
αυτοκίνητο μου, άλλες γύριζαν από τα χωράφια,
άλλες μαγείρευαν, μου πρόσφεραν φαγητό και νερό
(το νερό ήταν καφέ χρώματος !). Το ήπια γιατί
κατάλαβα πόσο πολύτιμο είναι, όταν το κουβαλάς
κάθε μέρα. Τιμή μου ! Το πλήρωσα βέβαια αργότερα
! Παράσιτα.
- Με
ρώτησαν τι κάνω; γιατί περπατάω μόνη μου και που
πηγαίνω; (άντρα δεν έχεις;)
- Τους είπα
ότι πάω στον Αρχάγγελο Γαβριήλ!
Ο
Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν στην πραγματικότητα ο
τελικός μου προορισμός, για την γιορτή του που
γίνεται κάθε χρόνο, όταν συρρέουν εκατομμύρια
πιστοί χριστιανοί αλλά και μουσουλμάνοι. Ο
Αρχάγγελος αναφέρεται και στις δυο θρησκείες,
στο κοράνι αναφέρεται ως Τζιμπρίλ. Αυτό που
συμβαίνει στο Κουλουμπί, έτσι ονομάζεται η
περιοχή που βρίσκεται μεταξύ Dire Dawa και
Harar,
το θεωρώ ότι είναι αποτέλεσμα συντονισμού των
πιστών, της ψαλμωδίας, των τυμπάνων και των
κρουστών μουσικών εκκλησιαστικών οργάνων, τα
οποία σε εξαγνίζουν, ακόμη και άθεος να είσαι.
Στην
Αιθιοπία υπάρχουν χριστιανοί και μουσουλμάνοι,
σχεδόν ισόποσα και ζουν ειρηνικά μεταξύ τους,
εκατοντάδες χρόνια, παντρεύονται μεταξύ τους,
δίχως να αλλάξει κάποιος την θρησκεία του.
Μοναδικός τόπος ειρηνικής συνύπαρξης στον κόσμο,
πρότυπο για ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Το μέρος
είναι θεϊκό και η ολονύχτια τελετή σε φέρνει πιό
κοντά στον Θεό. Εχει ιδιαίτερη σημασία για τους
φτωχούς ανθρώπους να πιστεύουν. Είναι η μοναδική
κινητήριος δύναμη που σου φέρνει την ελπίδα, για
το αύριο. Στις αντίξοες συνθήκες που ζουν, το
μόνο που μπορεί να τους απεγκλωβίσει είναι αυτή
η τελετή, όπου τάζουν στον Αρχάγγελο μέχρι και
τις ψείρες τους, αυτοί που δεν έχουν τίποτε άλλο
να δώσουν. Ευτυχώς που η πίστη δεν μπορεί να
κλαπεί, είναι το μόνο που έχουν και τους δίνει
την ελπίδα για το αύριο.
Στις νότιες
φυλές, οι Hammer πιστεύουν στον Θεό, με έναν
δικό τους μοναδικό τρόπο. Δεν ανήκουν σε κάποια
θρησκεία. Ο Θεός περιέργος υπάρχει σαν λέξη στις
φυλές, και σε δύο συγκεκριμένες τον λένε
"ΤΣΕΟΣ". Οχι δεν πήγαν Έλληνες εκεί να τους το
πούνε ! Σε μία φυλή μάλιστα δεν υπάρχει η λέξη
πλούσιος και φτωχός και αριθμός πάνω από το 100.
Οι Hamer όταν θέλουν να πουν τον αριθμό 20,
λένε: "Enti kala kaisa", που σημαίνει ενός
ανθρώπου όλα τα δάκτυλα.
Η συνάντηση
του σύγχρονου ανθρώπου, που ζει στην δύση, με
τις νότιες φυλές τις Αιθιοπίας, είναι κάτι σαν
να βρίσκεις τα ξεχασμένα σου αδέλφια, τους
συγγενείς σου, τον ίδιο σου τον εαυτό, πριν από
χιλιάδες χρόνια. Είναι ένα ζωντανό μουσείο της
ανθρωπότητας, που αντιστέκεται στην εξέλιξη,
χάριν της ελευθερίας του ανθρώπου και της φύσης.
Κάθε φυλή έχει δυο γενιές γιαγιάδων στο χωριό,
μόνο που ποτέ δεν κατέγραψαν την ηλικία τους
στον δήμο, γιατί απλά δεν υπάρχει δημοτολόγιο
(και τι το χρειαζόμαστε άλλωστε). Αφήστε που δεν
υπάρχει ακριβώς ερώτηση του: πόσο χρονών είσαι;
Η αντίστοιχη κοινή είναι: πως περνάς στην ζωή
σου;
Γραπτό λόγο
δεν έχουν, η γλώσσα και η ιστορία τους, περνά
από στόμα σε στόμα, με μύθους του Αισώπου, τον
οποίο ποτέ δεν γνώρισαν, οτι ήταν από εκεί. Τα
μόνα βιβλία που εχουν, είναι τα γυμνά κορμιά
τους, τα οποία στιγματίζονται με σύμβολα, που η
σημασία τους χάνεται με τον θάνατο του κορμιού,
αλλά όχι η ιστορία τους. Στην καταγραφή των
γλωσσών που συλλέγω στο Νότιο τμήμα της
Αιθιοπίας, παρατήρησα ότι ενώ δεν έχουν γραπτό
λόγο, αποτυπώνουν στα γυμνά τους κορμιά,
σύμβολα, τα οποία μπορείς να αποκρυπτογραφήσεις,
ως ζωντανά βιβλία, τα οποία καταστρέφονται με
τον θάνατο του ανθρώπου.
Bαρβάρα Gkempiaou
|