Αντι προλογου

Σαν μονάδα μέτρησης, ο χρονος, ο τωρινός, ο χθεσινός, ο οπισθοδρομικός, ο στιγμιαίος ο εξακολουθητικος,ο πάντα φερόμενος κομμάτια και υποσχέσεις, ο στάσιμος και μη, με την πορεία του , μεσα μας κυρίως, μας ορίζει, μας προςδιοριζει ,μας ταξιδευει. Κανει και αυτός δηλαδη οτι μπορεί.

Ο χρονος περνάει, δεν γυρνάει, με πολυ θύμηση και σιωπή παρατεταμένα βιωματικα,μονολογεις ,συμπεραινεις. Μπορεί ομως και σε αυτη την σιωπή,
σε χρόνο ενεστώτα,να βλέπεις ,το ωραίο, το σκίρτημα, κάπου στο χτες, κάπου στο αυριο σαν μια αλλη υποσταση. Ολα μαζι σε ενα, μεσα στην ματια,στα δυο ματια.

Ο ενας απέναντι στο αλλο. Αντιμέτωποι ίσοι , για ολα αυτα που ειπώθηκαν, για όσα πέρασαν. Τα σχεδόν ολα. Αντιμέτωπος συμπληρωματικά, με τα του εντός, για όσα ειπώθηκαν αφετηριακα, αλλα και για όσα πέρασαν. Στο σχεδόν, που άφησε σημάδια.

 Τουλάχιστον μιλάς με κάποιον. Με τον ενα. Εκεί που υπάρχει ακομη ενα παράθυρο μισάνοιχτο,εκεί όπου υπάρχει το ενδεχόμενο να πιαστείς απο κάπου, να βρεθεις καπου,με καποιον....

                                                 Μικρες αφορμες για την γραφη.

 Σαν αφορμή , ειναι , απο οτι μου λενε κουβεντιαζοντας , οι γνωστοι και οι φίλοι , που εχουν κοινωνικα δίκτυα επικοινωνίας, αρκετοί ειναι εκεινοι που χρησιμοποιούνε στις συνομιλίες τους ,στους τοίχους των αναρτήσεων οπως λέγονται ,αποσπάσματα , μιας η δυο προτάσεων , απο καποιο συγγραφέα η απο καποιο τραγουδι αλλα και κάποιες ζωγραφιες, και σχολιαζοντας,ετσι διαφορες προσωπικες τους στιγμες.

Απόδειξη ,οτι η τέχνη γενικότερα, επηρεάζει, και μας συντροφευει.Το ποσο καλα υποστηριζεις και γνωριζεις δημιουργους και εργα των Ελυτη, Καββαδια, Αριστοτελη, Δημουλα, Χριστιανοπουλου, Πικασο, Φιτσερλαντ, Μπουκαι, Νικολακοπουλου, Καμυ, Μπρεχτ, Ομηρο κλπκλπ, οπως και στιχους, μουσικες και ζωγραφιες, κομματια τεχνης δηλαδη, και τις αναρτεις, συντροφευεις και γεμιζεις το χωρο της διαδικτυακης επικοινωνιας και προσωπικης εικονας ειναι ενα αλλο θεμα. Το βλεπω σε γενικες γραμμες θετικα. Ολα τα αλλα,τα υπολοιπα, θα τα κρινει η ιστορια και οι επικοινωνιολογοι.

Κάπου έπεσε το μάτι μου και σε ενα ποίημα του αναγνωστακη. Αυτο που υπαρχει στην εισαγωγη. Κουβέντα την κουβέντα καταλήξαμε οτι ειναι και ενας ακομη τρόπος διάδοσης του λόγου, των δημιουργών και του έργου τους.

Ακολουθως , σαν μια ακομη αφορμη σταθηκε, η ενδιαφερουσα στηλη του κ.Θωμα ιλιοπουλου ,οπου πριν απο λιγες εκδοσεις, στο σκεπτογραμμα του, ανελυε με καθε λεπτομερεια ,στο πως ,ερμηνευουμε γενικα ενα λογοτεχνικο κειμενο και κατεληξε σαν παραδειγμα ,προσκληση ,προς τους αναγνωστες και λατρεις της γραφης ,να εκφρασουν γραπτως, την δικια τους αναλυση, τις σκεψεις τους ,πανω σε ενα ποιημα του μαν.αναγνωστακη. Το ποιημα του, ‘’θαρθει μια μερα’’.

Μου θυμισε παλιες γυμνασιακες ασκησεις και παλιες εποχες λογοτεχνικων καφενειων και συζητησεων. Ειναι δε, αλλωστε πολυ σημαντικο το γεγονος, οτι ο γραπτος τυπος ,τα μμε, και η εφημεριδα νεος κοσμος, φιλοξενουν στις σελιδες τους ,κειμενα και γραφες απο την λογοτεχνια και για την λογοτεχνια.

Τελος, αλλωστε και οι εποχες που ζουμε, προσδι οριζουν διαφορετικα τον καθενα μας,σαν ατομα και σαν συνολο. Ομως ο καθεις μας προσπαθει , να σταθει στα ποδια του, να ονειρευτει,να επικοινωνησει, να βρει ενα αλλο θα στη μερα , να δει να ξημερωνει και να υπαρχει διαφορετικα. Η γραφη και υπηρξε και θα υπαρξει.Το ξερουν αλλωστε ολοι αυτο.

 Κλεινω τις αφορμες και ξεφυλλιζω το βιβλιο,την ποιητικη εκδοση.

                                                                     Κομματακια στο χαρτι.

´´Θαρθει μια μέρα που δεν θα έχουμε πια τι να πούμε. Θα καθόμαστε απέναντι και θα κοιταζόμαστε στα ματια.

Η σιωπη μου θα λεει’’ποσο εισαι ομορφη,μα δε θα βρισκω αλλο τροπο να σ’το πω’’.

 Ετσι αρχιζει η εσωτερική συνομιλία,με το καλημερα του ποιηματος, μετα απο αυτη την συνάντηση του χτες με το σημερα. Κατασταλγμα κυριολεκτικά, οταν ολα εχουν ειπωθεί. Απο εκεινα που εχουνε περασει και ερχονται στην επιφανεια του σημερα.

Απο που ήρθανε; Ειναι ασήμαντα; Ποσο σημαντικά γινονται; Ποσο σημαντικα και σημαδιακα ητανε;

Παρένθεση ερωτημάτων στο χρόνο, σε σημεία του να κρατηθείς απο κάπου ,ισως και απο το ελάχιστο της όμορφης θύμησης, μεσα απο τα θα , που ειναι και στεκονται,καπου εκει , απέναντι παντα και πολυ κοντινα.

Μια ακομη εικόνα σιωπής μεσα στην γραφή του ποιήματος που αρχίζει να ξεδιπλώνει τα νήματα του κύκλου της. Η μνήμη θελει να μιλήσει. Να γινεται και κέντρο και περιφέρεια.

 Αυστηρά και υποκειμενικά, η θύμηση , η νοσταλγια του Μανώλη Αναγνωστάκη, θα επιστρέψει κουβεντιαστα. Μονολογώντας στο σημερα που γραφεται το ποιημα, την αναλύει,την επικαλειται. Στο σημερα , που το διαβάζουμε μαζι του. Που θελουμε να επικοινωνησουμε ,να ονειρευτουμε και στην ανάγκη να συνυπάρχουμε.

Σαφής λεπτό λόγος και ακριβής ακτινογραφος, αποτυπώνει το λυρισμό, και το συναίσθημα ακριβοδίκαια. Στο ενικό της. Θαρθει μια μέρα. Και απο κεί και πέρα αναρωτιεται, στον πληθυντικό του, γινομενος κομμάτι και μέρος των πολλών, αφού ενδομύχα στην σάρκα του ποιήματος σημειώνει. ´´ο κόσμος ψάχνει σε όλη του την ζωή να βρει τουλάχιστον τον έρωτα, μα δεν βριςκει τιποτέ´´. Προσπάθειες, αποτυχίες, συμβιβασμοί, στο προσωπικο και διαπροσωπικο δρομολόγιο ψυχης, αναπνεουν μεσα απο τις λεξεις.

 Βλεπεις τη ζωή στα ματια,την κοιτάς στα ίσα, και αρχίζεις να φτιάχνεις την αρχή και το τέλος. Βηματιζουν τα χρώματα, τα βηματα της ψυχης, με όλους τους καπνούς τους και τα αποτυπώματα τους. Οι εποχες και στιγμες περνανε,ειναι απεναντι και διπλα μας και μακρια μας.

Τέλος δεν υπάρχει. Ειναι η αλλη αρχη. Επαναλαμβάνεται η μνήμη της μέρας στο όνειρο, οταν πιο κάτω παει η ποιητική γραφή στο ´´μια μέρα,ας ήτανε ,να φύγω μακριά σου αλλα κι εκεί θα έρθεις και θα με ζητησεις ´´. Η υπαρξιακή αγωνία ταξιδευει,εστω και απο ανία της στιγμης , εστω και σαν ταξειδι αλλαγής και πόλεων και παρασταςεων , εστω συνειδητά. Ολα ειναι μεσα στα ενδεχόμενα, χωρις δεν.

Σημειωνει ’’Απο την αθηνα θα παω στο Μοντεβιδεο ισως και στην σαγκαη’ ειναι κατι κι αυτό δεν μπορείς να το αμβισβητήσεις ‘’. Ο ποιητης συνομιλει,συνταξιδευοντας και με τον Καββαδια ,ενω σε αλλη του γραφη του ,στο βιβλιο συνομιλει και συνταξιδευει και με τον Καβαφη.

Ο καθεις ας βαλει την πολη του, το κυμα του ,το χωμα του, με ολους εκεινους που συνταξιδευει, απο κοντα και απο μακρια.

Ενας κοντινος ‘η μακρινος διάλογος, με αγαπημένο πρόσωπο, στη ζωη μας την μικρη, εχει την αξια του και κανεις δεν μπορει να το αμφισβητησει .

Με τα χρονια να περνανε, θυμάσαι. Αλλα, δεν μπορεις να έχεις ολες τις λεπτομέρειες, στην πληρότητα τους. Γιαυτο καταλήγοντας σημειώνει ´´δεν μπορεί, θέ μου, να φύγει κανεις ποτε μοναχός τού´´.

 Η διαπιστωση, της τελευταιας του προτασης ,ερχεται σε μας.

Ξανά κερδίζεται ο χρονος, το στοίχημα του, με εκείνες τις ατέλειωτες σκέψεις , στην αναζήτησή του ουσιώδους, σε αυτη την συνομιλια, μονολογο με το αλλο προσωπο. Με σαφήνεια λιτότητας και χωρις ομοιοκαταληξίες.

Στο εξομολογητικό του βίωμα, με τις εμπειρίες να πατάνε στερ’εα σε αυτη των χαμηλών τόνων γραφή, βρισκουμε καταφυγιο. Οπως και στις σιωπες που κυοφορουνται ανάμεσα στις λεξεις και στις προταςεις.

Η ποίηση του Μανώλη αναγνωστακη βαθιά πολιτική, με την ευρύτερη έννοια ακουμπαει στο σημερα. Καταγράφει και επισημαινει στο έργο του, τις διαψευσεις των οραμάτων της ευρύτερης αριστερας, την μοναξια, την σιωπή, το αυριο, το πρόσωπο της μνημης και της καρδιάς με σαφήνεια και χωρις περιστροφές. Ακουει την εποχη, τον ενικο και το πληθυντικοτης, αλλα και τα κυματα της ψυχης του. Ποιηματα του, εχουν μεταφραστει και σε αλλες γλωσσες.

                                                                     Κατι σας επιλογος.

  Η γραφή του Μανώλη αναγνωστακη επιστρεφει και αναχωρεί απο τις στιγμές , τους αγώνες και τις αγωνίες του χτες , που ειναι και γινονται σημάδια και στο σημερα. Παρενθέσεις ,εκτιμησεις για το έργο του υπήρξαν και υπαρχουν πολλές. Οπως και οι εκφάνσεις και οι ματιές της τέχνης γενικα.

Δρομοι παλιοί που αγαπησα, έγραψε ο αναγνωστακης και ο Μίκης Θεωδορακης τους μελοποιησε. Λειτουργώντας η μια τέχνη μεσα στην αλλη, σαν συμπληρωμα και προεκταση, κατάφεραν, και να αναδείξουν το καλύτερο τους προσωπο. Απο και πέρα οταν η τέχνη, ανοιγει μια συνομιλία με το μεσα μας τοτε οι δρομοι και τα κύματα της , μας ταξιδευουν και ανοίγουν διαύλους επικοινωνίας.

 (Για το παρόν κειμενο γραφης, με βοηθήσανε και τα περιοδικά Αντί και Λεξη).