–Το ’’δημοκρατικό’’ «φιλιμπάστερ» της Γερουσίας των ΗΠΑ

 

Στο πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και ειδικά στις Πολιτικές Επιστήμες, Political Sciences, και στο δεύτερο έτος, για ένα ολόκληρο εξάμηνο διδάσκεται το Μάθημα/ Subject: Problems in American Politics = Προβλήματα της αμερικανικής Πολιτικής.

 

 

ΔΥΟ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

 

Το πρώτο από αυτά είναι το αμερικανικό σύνταγμα = American Constitution. (Από το ελληνικό Συν+ίστημι=Μαζί+στήνω/τοποθετώ= στέκομαι μαζί και ελληνικά Σύνταγμα). Χωρίς σύνταγμα τίποτε δεν στέκεται όρθιο στην ανθρώπινη κοινωνία, γιατί ο καθένας κάνει ό,τι θέλει.

Το αμερικανικό σύνταγμα ίσως είναι το πιο καλοδουλεμένο και με τον πιο καλό τρόπο γραμμένο από κάθε άλλο στον κόσμο και όπως το ήθελαν «οι ιδρυτικοί πατέρες». Τους πήρε πολλά χρόνια να το συντάξουν, γράφτηκαν πάμπολλα άρθρα και βιβλία για αυτό και συζητήθηκε πλατιά κάθε μικρή του λεπτομέρεια. Λένε πως όλα τα ελληνικά βιβλία, από τον ΄Ομηρο, τον Λυκούργο, τον Σόλωνα, τον Κλεισθένη και νεότερους, δεν τα διάβασαν μόνο, αλλά τα μελέτησαν επισταμένως και με κάθε προσοχή!

 

Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει το καλύτερο Σύνταγμα, ούτε ο καλύτερος εκλογικός νόμος. Όλα αυτά είναι ανθρώπινα δημιουργήματα και γίνονται όπως τα θέλουν οι άνθρωποι που τα ψηφίζουν. Πιο ορατές είναι οι αλλαγές στα ανθρώπινα παιχνίδια – ποδόσφαιρο, κρίκετ κ.λπ – και βλέπουμε πώς αλλάζουν εάν κάτι δεν είναι ικανοποιητικό στην πρακτική του εφαρμογή.

 

Στα συντάγματα έχουμε τις τροποποιήσεις που είναι πάρα πολύ δύσκολες να γίνουν. Στην Αυστραλία από τότε που γίναμε Ομοσπονδία το 1901 προσπαθήσαμε να αλλάξουμε το σύνταγμά μας 51 φορές, αλλά πετύχαμε μόνο …8 φορές και αυτό με …μεγάλες δυσκολίες.

΄Ετσι και στις ΗΠΑ οι τροποποιήσεις του συντάγματος είναι πολύ δύσκολο να γίνουν και η μακροβιότερη αμερικανική Δημοκρατία …συνεχίζει το δρόμο της!

 

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ Η ΓΕΡΟΥΣΙΑ

 

Πρίν από τις εκλογές του 2020 ανέλυσα σε ένα Σκεπτογραμμά μου το πολύπλοκο εκλογικό σύστημα που έχουν οι Αμερικανοί με τους εκλέκτορες, γιατί ο Πρόεδρος δεν εκλέγεται απευθείας από το λαό, αλλά από τους εκλέκτορές του και μπλέκονται και οι νόμοι των Πολιτειών και στο τέλος για έναν παρατηρητή έξω από τις ΗΠΑ, φαίνεται «ένα θέατρο του παραλόγου» και όντως είναι. Αυτό είδαμε πέρσι και το έργο δεν έχει τελειώσει ακόμη. ΄Ερχονται και άλλα πιο συνταρακτικά γεγονότα!

 

΄Ετσι σήμερα αποδεικνύεται – σύμφωνα με τους νόμους των ΗΠΑ – ότι ο τέως πρόεδρος είχε ΟΛΟ το δικαίωμα να κάνει ό,τι έκανε στις 6 Ιανουαρίου και με τόσους νεκρούς – ευτυχώς δεν έβαλαν νόμιμα φωτιά στο Καπιτώλιο - που είναι η αμερικανική Βουλή – και ότι ΚΑΜΙΑ ΠΟΙΝΗ δεν μπορεί να του επιβληθεί σύμφωνα με την έγκυρη γνώμη της Γερουσίας!! Και αυτό επιτρέπεται νόμιμα ΧΑΡΗ στο φιλιμπάστερ!

 

Το Φιλιμπάστερ είναι μια τακτική που χρησιμοποιείται στη Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών για να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την ψηφοφορία και να  καταπνίξει τη συζήτηση για ένα θέμα ή ένα μέτρο ή καλύτερα νόμο, από το να τεθεί σε ψηφοφορία. Υπάρχουν λίγοι κανόνες που διέπουν ένα φιλιμπάστερ. Η Γερουσία πιστεύει ότι τα μέλη της έχουν το δικαίωμα να μιλούν όσο θέλουν για οποιοδήποτε θέμα.΄Ενας γερουσιαστής μπορεί να μιλήσει από το βήμα της αίθουσας και να κρατήσει για ώρες κάθε φορά, με σκοπό να καθυστερήσει την ψήφιση του νόμου.  

Το φιλιμπάστερ είναι, στην ουσία, μια πειρατεία τής συζήτησης στη Γερουσία των ΗΠΑ.‎ Αυτό σημαίνει και το όνομά του. Είναι ολλανδική λέξη που σημαίνει "πειρατής". ΄Εχουν γίνει επανειλημμένες προσπάθειες να καταργηθεί το φιλιμπάστερ, αλλά επειδή ίσως  συμφέρει και στα δύο κόμματα όταν βρίσκονται στην αντιπολίτευση, ακόμη είναι νόμος και δικαιοδοσία της Γερουσίας και διατηρείται μέχρι σήμερα.΄Εχει πάντως μεγάλη ιστορία δια μέσου των αιώνων.

Η Γερουσία σήμερα έχει 100 εκλεγμένους γερουσιαστές: 50 δημοκρατικοί και 50 ρεπουμπλικάνοι. Η Αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις είναι η Πρόεδρος της Γερουσίας και στις απλές ισοψηφίες 50-50, η ψήφος της μετράει για δύο και έτσι ο Πρόεδρος Μπάιντεν μπορεί να περάσει ένα νόμο. Αλλά για πιο σοβαρά θέματα χρησιμοποιείται η ενισχυμένη ψηφοφορία, ήτοι 60%. Εδώ το φιλιμπάστερ με 40% νικάει πάντα.

 

Οι ‎‎Ρεπουμπλικάνοι – που σήμερα δεν έχουν την πλειοψηφία στη Γερουσία - χρησιμοποίησαν‎‎ αυτές τις μέρες το φιλιμπάστερ για να εμποδίσουν ένα δημοκρατικό νομοσχέδιο που είχε εγκριθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων να γίνει μια δικομματική έρευνα για την επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των οπαδών του τέως Προέδρου Τραμπ.

 Οι Ρεπουμπλικάνοι ήταν η πρώτη φορά που στην προεδρεία του ‎‎Τζο Μπάιντεν‎‎ χρησιμοποίησαν την τακτική τού φιλιμπάστερ – μιλώντας όσοι ήθελαν για 24 και παραπάνω ώρες ο καθένας συνέχεια - για να εκτροχιάσουν τη σημαντική αυτή νομοθεσία. ΄Ετσι οι Γερουσιαστές εμπόδισαν την έρευνα για τις ταραχές στο Καπιτώλιο‎ και ο Τραμπ αθωώθηκε και αυτό θεωρείται πολύ σημαντικό. Είναι μία νίκη του ηττημένου υποψηφίου. Πρωτάκουστο! ΄Αγνωστο το τι σημαίνει για το μέλλον. ΄Εχετε ακούσει θαρρώ, πως ετοιμάζεται να ξαναγίνει …Πρόεδρος!

Οι ΗΠΑ σήμερα είναι ένα βαθιά διαιρεμένο έθνος, 78 εκατομμύρια ψήφισαν τον Μπάιντεν και 72 τον Τραμπ. Πέρασαν οι εποχές που τη βραδιά των εκλογών κυκλοφορούσε το ρητό: «Ο υποψήφιος απέθανε, Ζήτω ο Πρόεδρος»!

Τέλος, εάν οι αμερικανικές εκλογές του 2020 ήταν ένα θέατρο του παραλόγου, το φιλιμπάστερ είναι όντως ένα τεράστιο τραγελαφικό γεγονός. Η εφημερίδα «The New York Times» έγραψε την επόμενη μέρα της τελευταίας ψηφοφορίας: «είναι προφανές ότι το φιλιμπάστερ της Γερουσίας είναι ασύμβατο με τη δημοκρατία μας…και  θα μπορούσε κάλλιστα να την καταστρέψει»!‎