Αηδόνια και Καρακάξες

Ο Πυθαγόρας μίλησε για τη Μουσική των Σφαιρών. ΄Οπως δηλαδή τα ουράνια σώματα τρέχουν στο διάστημα, το καθένα δημιουργεί ένα θόρυβο, κι όλα μαζί, λόγω διαφοράς μεγέθους, πυκνότητας και ταχύτητας δημιουργούν μια αρμονία.

Δε γνωρίζω (και δεν είναι το θέμα μου) τί κάνει όλους τους ανθρώπους  ν’αγαπούν το τραγούδι. Η μουσική φαίνεται να επιδρά κατά κάποιον, άγνωστο σε μένα τρόπο, στην ανθρώπινη ψυχή, γι αυτό εξ άλλου έχει επιστρατευτεί και από όλες τις θρησκείες.

Τα ζώα, (πουλιά, τζιτζίκια, τριζόνια…) έχουν την εποχή τους και τότε, λογικά, τραγουδούν. Ο άνθρωπος κι ο πετεινός παρουσιάζουν μια ιδιαιτερότητα. Λέει ο ανδρικός πληθυσμός – με τη συγκατάθεση του θηλυκού φαντάζομαι: “Νά ‘μουν το Μάη γάϊδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλο το χρόνο κόκκορας και γάτος το Γενάρη.” ΄Ισον, είμαστε παντός καιρού για έρωτα και τραγούδι.

Παλαιότερα οι άνθρωποι τραγουδούσαν στα βαφτίσια, στους γάμους, στα πανηγύρια και οι οργανοπαίχτες και τραγουδιστές ήταν συνήθως αυτοδίδακτοι. Αφ’ότου βγήκαν οι δίσκοι και τα μαγνητόφωνα, αλλά και τα Κέντρα Διασκέδασης, το τραγούδι, η θεία μουσική, η προστατευόμενη από τις Μούσες, έγινε μια απλή ή μάλλον μια πολύπλευρη, κολοσσιαία επιχείρηση, από την οποία τα μεγάλα κέρδη καταλήγουν στους τραγουδιστές, τους μάνατζερς, στα Κέντρα και τις Εταιρείες δίσκων.

Και καλά, να ξεχάσουμε το χρήμα (τον πλούτο πολλοί(!) εμίσησαν) αλλά το θέμα είναι με τη δόξα. Σε κάθε εκτέλεση, 95 φορές ακούγεται ο τραγουδιστής/τρια και 5 φορές (ή και καμία) ο στιχουργός και ο μουσουργός, κι αυτό το θεωρώ άδικο.

Χιλιάδες χρόνια πίσω γνωρίζουμε στιχουργούς και μουσουργούς (΄Ομηρος, Σαπφώ, Πίνδαρος, Τυρταίος, Ρωμανός ο μελωδός…) αλλά σχεδόν κανένα τραγουδιστή, με εξαίρεση τους Φήμιο και Δημόδοκο, που έτυχε να τους αναφέρει ο μεγ. ΄Ομηρος.

Αν δώσεις το ίδιο θέμα σε 100 ποιητές, θα έχεις 100 διαφορετικά ποιήματα. Αν δώσεις το ίδιο ποίημα σε 100 μουσικοσυνθέτες, θα έχεις 100 διαφορετικούς σκοπούς. Αυτοί οι δυο είναι οι δημιουργοί. Χιλιάδες τραγουδιστές μπορούν ν’αποδόσουν το ίδιο τραγούδι και σπάνια, αλλ’όχι απίθανο, να μοιάζει και η φωνή κάποιου με του πρώτου εκτελεστή.

Με εξαίερεση ένα Μίκη Θοδωράκη, σπανιότατα αναφέρονται ο ποιητής και ο συνθέτης. Λέμε: Το τραγούδι τάδε είναι του Καζαντζίδη ή το άλλο είναι της Χαρ. Αλεξίου, και αγνοούνται τα ονόματα των πραγματικών δημιουργών, οι οποίοι είναι άξιοι γνωριμίας, θαυμασμού, τιμής και… αμοιβής.

Στην τηλεόραση, κατά την εκτέλεση, δίνεται, γραπτώς, το όνομα του ποιητή και του συνθέτη, αλλά μόνο για ελάχιστα δευτερόλεπτα, που δεν προλαβαίνεις να τα δεις.

Ο φακός είναι συνέχεια στραμμένος πάνω στον τραγουδιστή/τρια και σε κάποιες τρυφερές παρουσίες… ή σε εγκαταλειμένα παλιοεργοστάσια, που δε θά ‘θελες να τα ‘βλεπες ούτε περαστικός. Γιατί δεν προβάλλονται οι πραγματικοί εργάτες της σύνθεσης, κι ακόμα οι ακούραστοι οργανοπαίχτες, που τρώνε τα δάχτυλά τους πάνω στα τέλια ή αδειάζουν τα πνευμόνια τους μέσα στα κλαρίνα; Ποιο αηδόνι –αρσενικό ή θηλυκό- μπορεί να τραγουδήσει χωρίς ορχίστρα! Κι όμως, οι της ορχίστρας εισπράττουν λίγα, πιστεύω, και από δόξα, ψίχουλα…

Δεν έχω τίποτε με τους τραγουδιστές/τριες. Τους αγαπάω, τους θαυμάζω και τους απολαμβάνω, κάποτε. Τώρα, αν μου θυμώσουν, δεν τους πολυφοβάμαι, διότι δε νομίζω να τους χρειαστώ για δεύτερο γάμο, τέτοια ώρα…

Ακόμα μου έρχεται κάπως αφύσικο να τραγουδούν μέρα νύχτα (κυρίως τις νύχτες) όλες τις μέρες του χρόνου. “Εργάζομαι”, λέει, “στο τάδε Κέντρο.” Το τραγούδι είναι εργασία; ΄Εστω. Για ποιον εργάζεται; Για το Κέντρο και για πάρτη του/της; Η σχέση του/της με τον ακροατή, ποια είναι; Τραγουδούν εκ μέρους μου για την αγαπούλα μου; Τί αισθάνεται όποιος/α ξελαγυγγίζεται όλη νύχτα τραγουδώντας, και μάλιστα πότε ευχάριστα τραγούδια αγάπης, πότε βαριομοιρολόγια εγκατάλειψης, πότε “έλα Χάρε πάρε με…;” Τίποτε, μάλλον· απλά “εργάζεται”για μένα!! Τ αηδόνι δε βάζει ένα μη ερωτευμένο αηδόνι να τραγουδά εκ μέρους του! Αν γνώριζαν τ’αηδόνια την ανθρώπινη πρακτική, θα ξεραίνονταν στα γέλια…

Τελικά, τί θα γίνει με μένα; Ο Κύριος έδωσε σ’άλλους φωνή αηδονιού και σ’άλλους καρακάξας. Για έναν τραγουδιστή λυώνουν τα κοριτσόπουλα, τσιρίζουν ως τον ουρανό και θεωρούν μεγάλη τύχη ν’αγγίξουν το δάχτυλό του ή έστω, το σκισμένο του τζην…Εμείς, οι πολλοί, γιατί αδικούμαστε;΄Αδικε  λαρυγγοκατασκευαστή.! Υψώνω φωνή τραγουδιστή, έστω και κακόφωνη, και διαμαρτύρομαι· με ξέρεις, είμαι

                                    Διαμαρτυρόμενος