Ο πάπυρος του Δερβενίου είναι ένας αρχαιοελληνικός ρολός παπύρου που βρέθηκε το 1962. Πρόκειται για μια φιλοσοφική πραγματεία που αποτελεί αλληγορικό σχόλιο σε ένα ορφικό ποίημα, μια θεογονία σχετικά με τη γέννηση των θεών, που δημιουργήθηκε στον κύκλο του φιλόσοφου Αναξαγόρα.

Ο κύλινδρος χρονολογείται γύρω στο 340 π.Χ., κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας, καθιστώντας τον τό  παλαιότερο σωζόμενο χειρόγραφο της Ευρώπης.  Το ίδιο το ποίημα γράφτηκε κοντά στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. και «στα πεδία της ελληνικής θρησκείας, του σοφιστικού κινήματος, της πρώιμης φιλοσοφίας και των απαρχών της λογοτεχνικής κριτικής είναι αναμφισβήτητα η σημαντικότερη κειμενική ανακάλυψη του 20ού αιώνα."

Ο πάπυρος του Δερβενίου, ένας αρχαίος ελληνικός παπυρικός κύλινδρος από την εποχή του Φιλίππου Β' της βασιλείας της Μακεδονίας - πιθανώς από τα χρόνια μεταξύ 340 και 320 π.Χ. - θεωρείται το αρχαιότερο ευανάγνωστο χειρόγραφο της Ευρώπης που υπάρχει ακόμα σήμερα.
Το όνομά του προέρχεται από την τοποθεσία, όπου ανακαλύφθηκε περίπου έξι μίλια βόρεια της Θεσσαλονίκης. Αυτή τη στιγμή σώζεται στο εκεί Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο πάπυρος ανακαλύφθηκε το 1962 ανάμεσα στα απομεινάρια νεκρικής πυράς σε έναν από τους τάφους της περιοχής, ο οποίος έχει επίσης δώσει εξαιρετικά πλούσια αντικείμενα, κυρίως μεταλλικά αντικείμενα.

55 

 The Derveni Papyrus

The Derveni papyrus is an ancient Greek papyrus roll that was found in 1962. It is a philosophical treatise that is an allegorical commentary on an Orphic poem, a theogony concerning the birth of the gods, produced in the circle of the philosopher Anaxagoras. The roll dates to around 340 BC, during the reign of Philip II of Macedon, making it Europe's oldest surviving manuscript. The poem itself was composed near the end of the 5th century BC and "in the fields of Greek religion, the sophistic movement, early philosophy, and the origins of literary criticism it is unquestionably the most important textual discovery of the 20th century." While interim editions and translations were published over the subsequent years, the manuscript as a whole was finally published in 2006.

The Derveni papyrus, an ancient Greek papyrus roll from the era of Philip II of Macedon’s reign—probably from the years between 340 and 320 B.C.—is considered Europe’s oldest legible manuscript still in existence today.

Its name derives from the site where it was discovered some six miles north of Thessaloniki. It is currently being preserved in the Archaeological Museum there.

The papyrus was discovered in 1962 among the remnants of a funeral pyre in one of the tombs in the area, which has also yielded extremely rich artifacts, primarily items of metalware.

Ο Πάπυρος του Δερβενίου, το αρχαιότερο αναγνώσιμο, χειρόγραφο της Ευρώπης, κατέχει ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, και εδώ και λίγους μήνες βρίσκεται και επισήμως, υπό τη σκέπη της UNESCO, καθώς έχει εγγραφεί στον Διεθνή Κατάλογο του προγράμματος «Μνήμη του Κόσμου». Το μοναδικό αυτό εύρημα ήρθε στο φως το 1962 στο Δερβένι Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στα υπολείμματα νεκρικής πυράς, ενός πλούσια κτερισμένου τάφου, των ύστερων κλασικών χρόνων. Ρεπορτάζ: Χρήστος Δάντσης Δελτίο Ειδήσεων ΕΡΤ3, 14.12.2015