Κλείνει σελίδα το ιστορικό κέντρο της παλιάς πρωτεύουσας..

Δημήτριος Καλογερόπουλος

Στην καρδιά της Αντίς Αμπέμπα, την ιστορική γειτονιά της Πιάτσας που κάποτε ήταν γεμάτη από καταστήματα, εμπορικά γραφεία  όπου γινότανε ολο το εμποριο,  άνθρωποι έρχονταν από όλη την επικράτεια στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας για να αγοράσουν οτιδήποτε, από ποτά, τρόφιμα μέχρι κοσμήματα.

Σήμερα είναι ερειπωμένο.. Τα χαρακτηριστικά πέτρινα σπίτια του, με τα ξύλινα μπαλκόνια και τις κεκλιμένες μεταλλικές στέγες, έχουν σχεδόν εξαφανιστεί.

Το πατρικό μας σπίτι ήταν ενα από αυτά..Στη θέση τους υπάρχουν οδοντωτά χωράφια με μπάζα, που μαζεύονται από εργάτες με βαριοπούλες.

Ο κόσμος σταματά να κοιτάζει τα συντρίμμια με την λύπη ζωγραφισμένη στα πρόσωπα τους.
  Η λεοφωρος Χαϊλέ Σελάσσιε  όπου υπήρχαν τα καλύτερα καταστήματα τα περισσότερα από αυτά πού ήταν  Ελληνικά εχει ισοπεδωθεί... στην θέση τους έχουν ανοίξει το δρόμο και έχουν μείνει μόνο  μπάζα από χώματα.. στην βιασύνη τους απρόσεκτα και χωρίς υπολογισμούς γκρέμισαν και τον εξωτερικό τοίχο του ναού μας του Αγίου Φρουμεντίου και το εξωτερικό μέρος του σπιτιού  που μένει ο ιερέας.

Δεν φτάνει η ζημιά  που έκαναν , αντι να το ξανά κτίσουν έδωσαν διαταγή να κτιστεί καινούργιος τοίχος με εξοδα της εκκλησίας δίνοντας προθεσμία  20 μερών.. πρόβλημα μεγάλο  για την εκκλησία μας διότι συντηρείτε από την ελληνική κοινότητα και ούτε στην κοινότητα  υπάρχουν λεφτά η οποία ειναι στα δικαστήρια με το αιθιοπικό κράτος και προσωρινά η κυβέρνηση έχει κατάσχεση την περιουσία της μεταξύ αυτών τον αθλητικό όμιλο μας  Ολυμπιακός το σχολείο μας μέχρι να βγει τελεσίδικη απόφαση.. αναγκαστικά έγινε γρήγορος έρανος και μέλη της κοινότητας της Αντίς Αμπέμπα έδωσαν ένα μέρος της  δαπάνης και το μεγαλύτερο ποσό προήλθε από Έλληνες μελη του Συλλόγου Ελλήνων της Αιθιοπίας που εδρεύει στην Αθήνα κι ο καθένας από μας έδωσε οτι μπορούσε.. πολλοί από μας,  κυρίως από τούς παλαιότερους είχαμε βαπτιστεί στην εκκλησία,  άλλοι είχαν παντρευτεί άλλοι παντρεψαν τα παιδιά τους εκαναν κηδείες στους δικούς του..ο ναός του Αγίου Φρουμεντίου κτίστηκε το 1920 κι από τότε για  γενιές ολόκληρες ήταν ο τόπος  προσευχής των πιστών

Γυρνώντας πίσω στην κατεδάφιση του παλιού κέντρου, στην θέα του .. περαστικοί και περίεργοι βγάζουν φωτογραφίες. Άλλοι κλαίνε βλέποντας τα σπίτια τους και τις γειτονιές τους να γκρεμιζονται 

Αλλά δεν μένουν πολύ: τα ερείπια φυλάσσονται από αστυνομικούς . «Είμαι θυμωμένος», λέει ένας πρώην κάτοικος. «Είναι η κληρονομιά μου που καταστράφηκε.. και δεν είναι ο μόνος.. οι περπερισσότεροι αναρωτιόταν που θα μείνουμε τώρα χωρίς στέγη. 

Και κάτι για την ιστορία..Η Πιάτσα " παλιό κέντρο" κτίστηκε από τον αυτοκράτορα Μενελίκ Β', τον πατέρα της σύγχρονης Αιθιοπίας, αμέσως μετά την ίδρυση της Αντίς Αμπέμπα τη δεκαετία του 1880. Αναπτύχθηκε από τους Ιταλούς, οι οποίοι του έδωσαν το σημερινό του όνομα - Πιάτσα  ή η αιθιοπική ονομασια του αραντα- κατά τη διάρκεια της κατοχής τους στην Αιθιοπία τη δεκαετία του 1930. Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας τη θεωρούσαν την παλιά τους πόλη, αλλά ήταν επίσης κόμβος νεωτερικότητας καθ' όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, το μέρος όπου  εφτασέ και αναπτύχθηκε η νέα τεχνολογία ..

Το παλιό μας σπίτι  

Με μεγάλη θλίψη, πληροφορήθηκα χτες ότι το παλιό μας σπίτι γκρεμίστηκε  με απόφαση του Δήμου μαζί με όλη την τριγύρω περιοχή για να χτιστουν καινούργιες πολυκατοικίες..η περιοχή αυτή ήταν από τις πιο ιστορικές της παλιάς Αντίς Αμπέμπας , .. γίνανε πολλές συζητήσεις και προτάσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα να μείνουν τα κτίρια διατηρητέα με τις απαραίτητες επισκευές αλλά δεν καρποφορησαν..

Στα περισσότερα από τα σπίτια αυτά, τα παλιά τα χρόνια κατοικούσαν ελληνικές και αρμένικες κυρίως οικογένειες εκτός από λιγοστά σπιτια οπου ζούσαν μερικοί απομειναντες Ιταλοί από τον πόλεμο 

Ενα σύντομο χρονικό. 

Το πέτρινο  σπίτι μας κτισμένο στα τέλη του σαράντα, σχεδον στη μέση του ανηφορικού δρόμου, φλέρταρε από απέναντι το μοναδικό θέατρο της εποχής εκείνης το Ager Fikir - η αγάπη του λαού -

Σ' αυτή την περιοχή  μεγάλωσα, έζησα χαρές και λύπες την περπάτησα από  μια άκρη στην άλλη, με βροχή βουτώντας στα λασπόνερα την περίοδο των βροχών πίσω στο χωματόδρομο, και με ήλιο παίζοντας ποδόσφαιρο στην αλάνα στο  μεγάλο οικόπεδο όπου στέγασε κάποια εποχή το γαλλικό σχολείο θηλεων Nazareth school.. κάθε μεσημέρι όταν χτυπούσε το κουδούνι να σχολάσουν ξεχύνονταν  σαν σμήνος από μέλισσες τα κορίτσια, με τις βυσσινές ποδιές με το άσπρο γιακά .

Το σπίτι μας ένα πέτρινο δπατο , ξεχώριζε από τα άλλα χαμόσπιτα τριγύρω, μαζι με το επιβλητικό θέατρο με την μεγάλη αυλή. 

Ανεβαίνοντας πιτσιρικάς την ανηφόρα και βλέποντας το σπιτι μας από μακριά, φοβόμουν μήπως φυσήξει και το πάρει ο άνεμος έτσι καρφωμένο που ήταν στην άσφαλτο, απομερο και λίγο λοξό λες και το βαστούσε ο Άτλας να μην πέσει. 

Το δρόμο του σπιτιού μας το διαβαιναν κάθε μέρα κάθε λογής νοματοι. Μικρός έβλεπα τα πρωινά να κατηφοριζουν για να πάνε στην δουλειά τους,το γιό του παπά της αρμενικης εκκλησίας με την φαλάκρα του να γυαλιζει σαν γλόμπος και ,λίγο αργότερα, τον Ινδό υπάλληλο του αγγλικού προξενειου της πόλης, φορώντας πάντοτε το μπλε ξεθωριασμενο του κουστούμι, που γυάλιζε από μακριά. Νωρίτερα από όλους εφταν' εκεί ο Αιθίοπας τοκογλυφος με το βλοσυρο του ύφος κρατώντας την τριμμένη δερμάτινη τσάντα του, με τον τσουλο,( αποπαιδι) να τον ακολουθεί λες και ήταν γραμματέας του.  

Στο στενό του ντορομανεκια, πίσω από το σπίτι μας, μέναν τότε δύο οικογένειες Αρμενίων. Κάθε λίγο και λιγάκι, θυμάμαι, άκουγα την φωνή της κυρίας διπλα να φωνάζει στα αρμενικα στην κόρη της που ερχότανε να παίξει σπίτι μας συχνα " Εμμα egur " ελα Εμμα, το φαι είναι έτοιμο.. λίγο παρακάτω έμενε η Ρενάτα, δύο χρόνια μεγαλύτερη μου, το αστέρι της γειτονιάς.. πανέμορφη, το στήθος της ασφυκτιουσε στην στενή μπλούζα της. 

Πίσω από το σπίτι μας λίγα μέτρα παραπέρα ζούσε μια οικογένεια Ελλήνων που είχαν βιοτεχνία παπουτσιών 

Ακριβώς απέναντι από την πίσω μεριά του σπιτιού ζούσε η γνωστη κα. Μαρία Κορε με την κόρη της και τον Ιταλό γαμπρό της. Στο τέλος του στενού πριν βγούμε στην άσφαλτο ήταν η οικογένεια του πατέρα της Μαρίας Καββαδία, και παιδικού μου φίλου Γιάννη.. ενδιάμεσα ήταν ένας Ιταλός που έφερνε καθε Δευτέρα φρέσκα ψάρια από την Ερυθραία..

Κατηφοριζοντας την άσφαλτο 20 μέτρα παρακάτω ήταν ένας Έλληνας με το φούρνο του.. Ακριβώς απέναντι ήταν το επιβλητικό κτίριο του Αρμένιου γνωστό ως σπίτι του monsieur, μουσιε, Dawit.. στο στενό ήταν τρεις οικογένειες που επίσης ανήκαν σε Αρμένιους..τέλος φτάνοντας τον δρόμο κάτω με πολλά μικρό μαγαζα και ποταδικα ενδιάμεσα, στην γωνιά ήταν το σπίτι του γιατρού Ιακώβου Ζερβού, προέδρου της κοινότητας μας, και προσωπικού γιατρού του αυτοκράτορα φέροντας τον ευγενή τίτλο του " αγαπητού " bitwoded.. παιροντας την στροφή δεξιά στον μεγάλο δρόμο, βρισκόταν σε καμιά πενταρια μέτρα μακριά ή εκκλησία μας του Αγίου Φρουμεντίου.. είμασταν τυχεροί διότι είμασταν κοντα στην εκκλησία για κάθε ενδεχόμενο.., από το μπαλκόνι του σπιτιού μας βλέπαμε το σπίτι του παπά και το καμπαναριό της εκκλησίας 

Τελειώνοντας ανεβαίνοντας προς τα πάνω, ενδιάμεσα ζούσε ο κ. Περιεντάκης με την οικογένειά του και λίγο παραπάνω ο Γερμανός γυναικολόγος  Σοκολοφ που είχε ξεγεννήσει την μισή Αντίς Αμπέμπα...

Τελικά ποίος ξέρει ίσως η περιοχή αναζωογονήθει αν χτίσουν και πάρκα .. το μέλλον θα δείξει .